Үпкә ялкынсынуы – үпкә тукымасының ялкынсынуы, гадәттә, альвеоллар күбесенчә зарарланып йогышлы була; кискен респиратор инфекция формаларының берсе булып санала. Авыруны кузгатучыга бәйле рәвештә түбәндәгеләрне аерып күрсәтәләр: иң гади төзелешлеләр (ешрак микоплазма) китереп чыгарган бактериаль, вируслы, гөмбәле, катнаш флора китереп чыгарган үпкә ялкынсынуы.
Пневмония белән теләсә кайсы яшьтә авырырга мөмкин, әмма биш яшькә кадәрге балалар, өлкәннәр, иммунитеты зәгыйфь, шикәр чире, йөрәк-кан тамырлары авырулары белән авыручылар зуррак куркыныч астында. Шулай ук үпкә ялкынсынуын китереп чыгаручы факторларга авыр хезмәт шартлары, бина эчендәге һаваның пычрануы, начар туклану, уңайсыз көнкүреш шартлары керә.
Пневмонияне ОРВИның башка авырулары, шул исәптән грипп белән бутарга җиңел. Әгәр сез яки бала респиратор инфекция эләктерсәгез, торышыгызны җентекләп күзәтергә һәм ятак режимын үтәргә кирәк. Авыруның хәле 3-5 көнгә кискен начарланса, озакка сузылган йөткерү, температура, хәлсезлек һәм гомуми хәлсезлек күзәтелсә, Янтыгында яки аркасында чәнчеп авырту барлыкка килсә, температураны төшерүче препаратлар ярдәм итмәсә, шомланырга кирәк.
Еш кына (гәрчә һәрвакытта да булмаса да) үпкә ялкынсынуы респиратор-вирус инфекцияләренең катлаулануы буларак үсә. Сәбәпләрнең берсе-пневмококк инфекциясе. Һәрхәлдә, 2 яшькә кадәрге балаларда үпкә ялкынсынуының иң еш очраклары аның аркасында була.
Пневмококк инфекциясенә каршы вакцина бар, ул балаларга, шулай ук куркыныч төркемнәрендәге өлкәннәргә Милли профилактик прививкалар календаре һәм эпидемик күрсәткечләр буенча профилактик прививкалар календаре нигезендә үткәрелә. Беренче прививканы 2 айлык балага ясыйлар, аннан соң – 4,5 айлык. Ревакцинация 15 айда үткәрелә.
Пневмококк инфекциясенә каршы иммунопрофилактика гомеренең беренче 6 аенда башланмаган балаларга вакцинация ике тапкыр үткәрелә, прививкалар 2 айдан да ким булмаган аралыкта ясала.
Эпидемик күрсәткечләр буенча вакцинаның бер дозасы 2 яшьтән 5 яшькә кадәрге балаларга һәм хәвеф-хәтәр төркемнәренә керүче өлкәннәргә (хәрби хезмәткә чакырылучылар, 60 яшьтән өлкәнрәк, хроник үпкә авыруларыннан интегүчеләр, социаль хезмәт күрсәтү оешмаларында яшәүче эшкә яраклы өлкән яшьтәге кешеләр) бер тапкыр бирелә.
Шулай ук грипп, COVID-19, кызамык, коклюш вирусларыннан прививкалар респиратор инфекцияләрнең авыр нәтиҗәләре куркынычын киметә.
Моннан тыш, үпкә ялкынсынуын булдырмау өчен,:
• салкын тию авыруларын вакытында дәваларга;
• сәламәт яшәү рәвеше алып бару: дөрес туклану, режим үтәү, спорт белән шөгыльләнү, зарарлы гадәтләрдән баш тарту;
• гигиена үтәргә: кулларны даими юарга, антисептик кулланырга, җәмәгать урыннарында битлек кияргә, дистанция сакларга, йогышлы авыру билгеләре булган кешеләр белән элемтәгә кермәскә.
Чыганак: https://санщит.рус/