Консультация - Татарстан Республикасы территориясендә метеорология күренешләренең интенсивлыгы турында кисәтү

9 октябрь көнне хезмәт күрсәтү бүлеге китапханәчесе Гарипова Л.Д., 4 нче урта мәктәпнең 8 "А" сыйныфы укучылары өчен, "Сәламәт яшәү рәвеше өчен" дип исемләнгән сәламәтлек дәресе үткәрде. Игътибарны тәмәке тартуның, алкоголь һәм наркотиклар куллануның зыянына юнәлтүе, аларның организмга, бигрәк тә актив үсеш һәм үсеш чорында, җимергеч йогынтысы турында ассызыклады. Китапханәче начар гадәтләр белән бәйле авырулар турында статистик мәгълүматлар тәкъдим итте һәм яшүсмерләрне сәламәт яшәү рәвешен сайларга өндәде.

Көндәлек алдан әйтү 2025 елның 9 октябренә кадәр Татарстан Республикасында гадәттән тыш хәлләр

Хөрмәтле гражданнар! «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне мониторинглау идарәсе " фдбудан Консультация-метеорологик күренешнең интенсивлыгы турында кисәтү 21 сәгатьтән. 7 октябрьдә 09 сәгатькә кадәр. 2025 елның 8 октябре 8 октябрьдә төнлә һәм иртән Татарстан Республикасы территориясендә һәм Казанда урыны белән томан көтелә. Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсе хәбәр итә: Томан вакытында: Әгәр сез табигатьтә томан куерганын күрсәгез, урманда яки сулыкларда ориентацияне югалтмас өчен чаралар күрергә кирәк.Томан юл хәрәкәтендә катнашучыларның барысына да куркыныч тудыра. Томан эчендә автомобильдә хәрәкәт иткәндә артык үзгәртеп корулардан, узып китүләрдән, алдан җибәрүләрдән баш тартырга кирәк.Күпчелек юл-транспорт һәлакәтләре томан шартларында алда хәрәкәт итүче транспорт чарасы белән була. Томанның ераклыкны урлавын исәпкә алу мөһим - гадәти дистанцияне арттыру,тизлекне киметү максатка ярашлы. Кинәт тормозлаулардан сакланырга кирәк: туктарга кирәк булганда тизлекне салмак кына киметергә кирәк. Тормоз педаленә берничә тапкыр басарга кирәк, шуның белән сезнең арттан хәрәкәт итүче автомобиль йөртүчеләрне кисәтә торган сигнал бирергә кирәк. Янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен истә тотыгыз һәм үтәгез: · исерткеч эчемлекләрне чиктән тыш күп эчмәгез, ятакта беркайчан да тәмәке тартмагыз · балаларны караучысыз калдырмагыз, аларны янгын куркынычсызлыгының элементар кагыйдәләренә өйрәтегез; · беркайчан да төзек булмаган электр үткәргечләреннән файдаланмагыз, электр челтәрен артык төямәгез, электр җылыткычларын кулланганда сак булыгыз; - кабызылган электр һәм газ приборларын күзәтүсез калдырмагыз.

Хөрмәтле гражданнар! «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне мониторинглау идарәсе " фдбудан: Шторм кисәтүе урманнарның югары янгын куркынычы турында Татарстан Республикасы территориясендә 2025 елның 8 октябреннән 15 октябренә кадәр Татарстан Республикасының күпчелек территориясендә урманнарның янгын куркынычы югары (4 класс) сакланачак, 10 октябрьдән башлап урыны белән төньяк-көнчыгышта урманнарның гадәттән тыш куркынычы (5 класс) көтелә. Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсе кисәтә: Янгынның кыек билгеләре: тотрыклы яну исе, томансыман төтен, кошларның, хайваннарның, бөҗәкләрнең үз-үзләрен тынгысыз тотышы, аларның бер якка миграциясе, офыкта төнге шәфәкъ. Урман янгынын ничек сүндерәләр? Янгын кырыйларына яфраклы агач ботаклары сибеп; янгын кырыйларына көпшәк грунт сибеп һәм ут хәрәкәте юлында Җир полосалары, киң канаулар ясап. Ут торак пунктка якынлашканда нишләргә? Кешеләрне, беренче чиратта балаларны, хатын-кызларны һәм картларны эвакуацияләргә кирәк. Кешеләрне ут таралуга перпендикуляр юнәлештә чыгарырга яки чыгарырга кирәк. Юллар буйлап, шулай ук елгалар һәм инешләр буйлап, ә кайчак Су буйлап хәрәкәт итәргә кирәк. Авыз һәм борынны бик нык төтенләгәндә юеш мамык-марля бәйләвеч, сөлге, киемнең бер өлеше белән капларга кирәк. Үзең белән Документлар, акча, бик кирәкле әйберләр алырга. Шәхси әйберләрне янган конструкцияләрсез таш корылмаларда яки җир белән күмелгән чокырда саклап калырга мөмкин. Эвакуацияләнә алмаган очракта (торак пунктларда массакүләм янгыннар) герметиклаштырылган таш биналарга, Гражданнар оборонасы сыену урыннарына яисә зур ачык мәйданнарга, стадионнарга яшеренеп, көтеп кенә торасы кала. Урманда янгын чыккач, паникага бирелмәгез. Башта вәзгыятьне тиз анализлагыз. Рельефның калку ноктасына күтәрелергә яки биек агач башына менәргә, янгын учагының кайда урнашканын табарга, утның таралу юнәлешен һәм тизлеген билгеләргә, сулыкларның, сазлыкларның, урман урманнарының, торак пунктларның урнашуын күрергә кирәк. Әгәр юл киселсә, утрауларда, сайлыкларда, сазлыкларда, кыя түбәләрендә һ.б. янгыннан ышыкланырга кирәк. ышык урыннарны агачлардан ераграк сайлагыз - алар янгын вакытында, тамырлары янганда тавышсыз гына төшәргә мөмкин. Ут якынлашканда киемнәрегезне мул итеп су белән чылатыгыз, суга ятыгыз, әмма камыш янына түгел. Сайлыкта башыгыз белән йокы капчыгына төрегез, аны һәм киемегезне су белән чылатыгыз. Учакка эләккәч, вакыт-вакыт әйләнеп торыгыз, кипкән киемнәрегезне чылатыгыз, битегезне күп катлы бәйләвеч белән саклагыз, яхшырак марлидан, аны даими чылатыгыз. Учакка эләккәндә, бөтен нейлон, капрон һәм эри торган башка киемнәрегезне салыгыз, ягулыктан һәм җиңел кабынучан җайланмалардан арыныгыз. Әгәр дә сез урманда кечкенә генә янгынга юлыксагыз, аны туктату өчен кичекмәстән чаралар күрергә һәм бер үк вакытта, мөмкинлек булса, якындагы торак пунктка яки урманчылыкка ярдәм сорап кемнедер җибәрергә кирәк. Урман янгыннары вакытында үзеңне ничек тотарга Урманда янгын еш кына кеше гаебе белән килеп чыга – бу ут белән саксыз эш итү дә, сүнмәгән учак та, ташланган шырпы яки тәмәке дә, балалар шаяртуы да. Кайвакыт янгын чыгуның сәбәбе яшен булырга мөмкин, ләкин мондый очраклар шактый сирәк була. Шулай да сезгә урманда ут стихиясе белән очрашырга туры килсә, нәрсә белергә кирәк соң? Урман янгынына ничек юл куймаска? Янгын чыккан булса, нишләргә? Урманда янгын чыкмаска ничек тырышырга Беренчесе-ялга яки походка чыгуга әзерлек. Үзең белән чиләк, балта һәм көрәк алырга киңәш ителә. Әгәр сез Биш һәм аннан да күбрәк кеше белән барырга җыенсагыз, бу, әлбәттә, яхшы. Әгәр поход ялгыз булса? Ялгыз турист үзен чиләкләр һәм балталар белән артык йөкләмәячәк. Ялгыз поход өчен (янгын булу ихтималы аркасында гына түгел) чехоллы җыелма сапер көрәге сатып алырга һәм аның кырыйларын үткенләргә киңәш ителә. Шулай итеп, ул сезгә көрәк тә, балта да булыр. Икенчедән, урманда учак ягып җибәргәндә барлык саклык чараларын да төгәл үтәргә кирәк. Мондый чараларга ут белән бәйле бөтен нәрсә керә. Учакны һич кенә дә агачлар астында, бигрәк тә ябалдашларының аскы ботаклары биек булмаган агачлар астында ягарга ярамый. Коры үлән күп булган яки коры төпчекләр якын урнашкан урыннарда учак ягарга ярамый. Учак өчен урынны алдан ук әзерләргә яки эләккән Иске учактан файдаланырга тырышырга кирәк.